Godło Japonii
Czas w Tokio :
日本 WWW.JAPONIA.XMC.PL

🇯🇵 Kraj Kwitnącej Wiśni Przewodnik Po Japonii

本 Znaczenie Kobiety w Japonii

Autor: YokoHani
Kobieta Japonia

W imperium japońskim od najdawniejszych czasów utrzymuje się tradycja głosząca, że kraj ten jest od początku swego istnienia rządzony przez człowieka-bóstwo, boga-słońce w osobach ludzkich jego potomków. Rodzina cesarska zachowuje ciągłość tych potomków przez wszystkie wieki, ona jest także matką-kolebką ludu japońskiego.

I każda rodzina japońska, znajdująca swe odzwierciedlenie w odwiecznej rodzinie królewskiej, jest również odwieczną komórką społeczną, uwieczniającą się z pokolenia na pokolenie. Taką właśnie drogą zachowana została nieprzerwana ciągłość rodziny. Od najdawniejszych czasów rodzina była w Japonii szeroką grupą pokrewieństwa, składająca się z małżonków, ich rodziców, ich dzieci oraz bliskich krewnych.

Głównym zadaniem rodziny była troska o przekazywanie następnym pokoleniom „ducha rodzinnego” oraz o swe uwiecznienie. A cała organizacja życia rodzinnego była pomyślana ze względu na te dwa cele. Istotnymi wyznacznikami japońskiego systemu rodzinnego były od najdawniejszych czasów: autorytet głowy rodziny, sukcesja władzy i majątku, adopcja, i wreszcie rodzinny, nie osobowo-prywatny charakter instytucji małżeństwa. W całej historii rodziny japońskiej pozycja kobiety była drugo a nawet trzeciorzędna. Było to spowodowane autorytetem głowy rodziny; gdyż on zasadzał się na społeczno-moralnej tradycji i prawie rodzinnym, nakazującym posłuszeństwo, poddanie i cześć „pierwszej i najbardziej odpowiedzialnej osobie w rodzinie”.

Kobieta – Samuraj jej panem

Epoka samurajów, wojowników wyznających idee Konfucjusza, charakteryzuje się swoistym stosunkiem mężczyzn do kobiet. Samuraj bowiem odnosił się do kobiet z pewną pogardą. Według konfucjańskiej moralności kobieta miała się bez reszty poświęcić teściom, dzieciom i mężowi, to znaczy wyrzec się w ogóle osobistego życia. Tak działo się w rodzinach samurajskich wysokiego szczebla, gdzie zamężna kobieta winna była tylko prowadzić dom męża, co prawda przy pomocy licznej służby. W epoce samurajów i feudalizmu rodzina japońska w swojej organizacji nie różniła się zasadniczo od rodziny z okresu Heian (koniec VIII – XII w.).

Prawdziwa rodzina, wbrew teorii o pięciu stopniach pokrewieństwa, składała się z osób żyjących pod jednym dachem: byli to krewni ze strony ojca w linii wstępnej prostej, żona i dzieci. Ta jednostka rodzinna, stanowiąc dzięki wspólnemu domowi zwartą całość, miała własne bóstwa. Były one albo w postaci talizmanu pochodzącego ze świątyni shintō albo buddyjskiego obrazka. Władzę w domu sprawował zwykle ojciec rodziny: władza ta miała się stać w warstwie samurajów, począwszy od wieku XIV, absolutna. Wśród ludu, chociaż teoretycznie rządził ojciec, matka zachowywała decydujący głos we wszystkich sprawach dotyczących dobra rodziny, była współtowarzyszką i chętnie wysłuchiwaną doradczynią, bez której nie podjęto żadnego ważniejszego postanowienia.

Natomiast w domach buke (rody samurajskie) ojciec rodziny decydował niemal we wszystkich przypadkach, i w okresie Muromachi (XIV – XVI w.) bardzo często nie zasięgał już opinii małżonki. On również udzielał członkom rodziny zezwolenia na przyjęcie jakiegoś urzędu, ponieważ odpowiedzialny był przed suwerenem za wszystkich krewnych, nad którymi sprawował opiekę. Ten, kto dziedziczył ojcowskie imię i dobytek, winien był dbać o potrzeby braci i sióstr, którzy w ten sposób byli od jego zależni, jako że prawo starszeństwa stało się w klasie samurajów absolutnie obowiązujące począwszy od XIII wieku.nW epoce samurajskiej warunki życia kobiety japońskiej były bardzo różne w zależności od klasy społecznej i czasu.

Przypuszcza się, że w kręgach arystokracji w życiu ich, podobnie jak w poprzednich okresach, dominowała nuda: większość opowieści i pamiętników, jakie w tym czasie pisywały kobiety, mówiły o poczuciu sytej pustki. Joüon des Longrais pisze: uczucia kobiety nie wykraczały prawdopodobnie poza uległość wobec tego, co musiało się stać, bo zapisane było od początku czasów w księdze przeznaczenia. Gdy los zsyłał dobro, musiało ono być nietrwałe, gdyż na świecie wszystko przemija, nieszczęścia zaś były karą za popełnione grzechy. Na myśl im nie przychodziło, by przeciwstawić się nieuniknionemu losowi.

W tej bierności nie było tchórzostwa ani głupoty; kobieta bardzo trafnie przeprowadzała bilans swoich sukcesów i niepowodzeń. Uważa się, że jest to pogląd słuszny lecz tylko w odniesieniu do kobiet w warstwach arystokratycznych, a w innych kręgach społecznych rzecz ta miała się inaczej. W rodzinach samurajskich, stojących wyżej w hierarchii społecznej, a podobnie i w rodzinach zwykłych bushi, kobieta, choć nie sprawowała władzy absolutnej, zajmowała w rodzinie istotne miejsce. W Japonii od wieków duszą domu było irori (palenisko), gdzie utrzymywano ogień, uważany za rodzaj domowego słońca. Irori gromadziło co wieczór na posiłki i pogawędki wszystkich członków grupy rodzinnej.

W epoce samurajskiej miejsce irori zaczął zajmować hibachi (przenośny, porcelanowy piecyk). Hibachi spowodował niejako rozluźnienie więzów rodzinnych, poprzez możliwość podzielenia paleniska na mniejsze. Japońska żona samuraja rządziła sprawami pieniężnymi i czuwała nad żeńską częścią służby, wychowywała synów i córki. Zajmowała się kuchnią i szyciem odzieży dla wszystkich domowników. Jest też rzeczą prawdopodobną, że miała dostęp do kura (drewniane spichrze ze ścianami oblepionymi gliną, chroniącą przed pożarami). I co ważne, wpajała potomkom swym ducha jej klasy, pogardę śmierci, posłuszeństwo wobec seniora a także podstawowe zasady buddyzmu i filozofii konfucjańskiej. Można jednak sądzić, że los małżonek zwykłych bushi był nie do pozazdroszczenia; mąż najczęściej przebywał poza domem: wojował albo służył seniorowi.

Żony wojowników okresu samurajów nie były ani wytworne ani wykształcone; nie celowały w subtelnościach i dość pobieżnie znały klasyków chińskich, nie gardziły natomiast komponowaniem wierszy w języku yamato („czysty” język japoński), i te, które pochodziły z wybitniejszych rodzin, wrażliwe były na różnorodne formy sztuki. Kroniki wojenne z tamtych czasów opowiadają o czynach wojennych żon samurajów, które w obronie swoich domów chwytały za halabardę, strzelały z łuków, a nawet (o zgrozo!) szły z mężami na wojnę.

Zwraca się jednak uwagę na fakt, że nie zatracały kobiety wdzięku; a podkreśla się ich ofiarność godną podziwu. Kobiety japońskie z niższych warstw nader rzadko a nawet wcale nie umiały pisać i czytać, stąd wiersze i opowiadania z epoki samurajów należą do autorstwa arystokracji i kobiet z wyższej warstwy bushi. Niektóre kobiety z tych warstw mogły poszczycić się wyższym wykształceniem.

Wśród ludu kobieta japońska zachowała bardzo mocną pozycję i często ona rządziła w domu. Jednakże, przykład jaki dawali bushi, zwłaszcza od XIV wieku, zaczął coraz mocniej oddziaływać na warstwy ludowe, gdzie kobiet stopniowo zaczęła traktować swój prestiż, przynajmniej na zewnątrz. W miarę jak coraz większej mocy nabierać zaczęło prawo starszeństwa i utwierdzała się władza ojcowska, pozycja żony stawała się drugorzędna, a wzmacniało się stanowisko matki ojca rodziny.

Znaczenie Kobiety Podsumowanie

Pozycja japońskiej kobiety w różnych i odległych czasowo od siebie epokach znacznie się od siebie różniły. Kiedy samuraj był jej panem, kiedy rodzina miała wyraźny patriarchalny charakter rola kobiety sprowadzona została do instrumentu w ręku całej grupy rodzinnej. Japonka epoki wojowników; mimo, że była ogromnie silna, aktywna i zaradna; pozostała zamknięta w absolutnym kloszu męża. Głębokie przemiany w sytuacji japońskiej kobiety nastąpiły na przełomie XIX i XX wieku. Jej pozycja jest wyraźnie ugruntowana, a związki mąż-żona są znacznie luźniejsze. Japonka staje się kobietą coraz bardziej wykształconą, odnosi sukcesy w handlu i nadal wychowuje dzieci według starej japońskiej tradycji. A Kimono z dum nosi podczas świąt i ważnych uroczystości.

Dzisiaj Japonka nie różni się znacznie od kobiety z Europy Zachodniej, jest tak samo energiczna, zaradna i ciągle odnosi sukcesy w handlu, w nauce i kulturze. A mimo to obyczaje japońskie są pełne anachronizmów i ciągle niektóre dziedziny życia stanowią wyłączną domenę mężczyzn. Podczas ceremonii parzenia herbaty, zadymiania, układania kwiatów (ikebana) kobiety są , jak w czasach samurajów, opanowane, cierpliwe, nie pozbawione precyzyjnych ruchów.

Kategoria : Znaczenie Kobiety
Tagi : ,

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *